[masoomi]

دیوار حایل صوتی

صداگیر (Sound Insulation) یا حایل صوتی، سازه ای است که با هدف کاهش انتقال صوت از منبع صوت، احداث می شود. این سازه ها طیف وسیعی از وسایل و روش ها، از عایق بندی صوتی ساختمان ها و روش های کاهش سر و صدا گرفته تا استفاده از پوشش محافظ شنوایی برای افرادی که در معرض سر و صدای شدید قرار دارند، را در بر می گیرد. انواع صداگیر ها شامل دیوار ها، خاکریز های زمینی، ترکیب خاکریز و دیوار، درختکاری و یا ترکیب خاکریز و کاشت درخت است. ساختمان های طویل از قبیل پایانه نیز می توانند موانع صوتی موثری به حساب بیایند.

احداث این سازه های قوس دار در دنیا بسیار مرسوم است خصوصا در اطراف مراکز حمل و نقل مانند اتوبان ها، باعث کاهش آلودگی صوتی ناشی از تردد اتومبیل ها به ساختمان های اطراف می شود. ساز و کار ویژه و در عین حال ساده بودن این حایل ها باعث شده است که این دیوار ها به عنوان یکی از عوامل مهم کاهنده صوت در شهرسازی دیده شوند.

برای آنکه صداگیر ها یا موانع صوتی بتوانند موثر باشند، باید خط دید بین منبع و دریافت کننده صوت را قطع کنند. یعنی به عبارتی ارتفاع صداگیر باید متناسب و بالا تر از منبع انتشار صوت باشد. حداکثر کارایی صداگیر زمانی پدید می آید که صداگیر به جای قرار داشتن در وسط فاصله منبع و دریافت کننده، در نقطه ای نزدیک به منبع صوتی و یا دریافت کننده صوت قرار داشته باشد چرا که قبل از انتشار صوت در ارتفاع و عرض، آن را می شکند. صداگیر هایی که تنها خط دید را قطع می کنند، عمدتا باعث حدود 5 دسی بل کاهش سر و صدا می شوند و صداگیر های بلند تر قادر به کاهش بیشتری هستند.


تصویر شماره یک- شکست موج صوتی بوسیله صداگیر

ارتفاع صداگیر بستگی به ارتفاع گیرنده صوت و فرستنده ی صوت دارد. همچنین صداگیر ها در دو نوع مصنوعی و طبیعی وجود دارند که بسته به شرایط، از هر کدام با توجه به مزیت های آن استفاده می گردد.


تصویر شماره دو- حایل صوتی بزرگراه طبقاتی صدر، تهران

پنل های صداگیر های مصنوعی بیشتر از جنس پلاستیک های پلی کربناته می باشند ولیکن صداگیر های طبیعی همان کاشت هدفمند و الگو دار درختانی خاص می باشد که در مجموع علاوه بر کاهش اثر صدا، به تلطیف و کاهش آلودگی هوا نیز کمک می کنند.

زمانی که کاشت درختان با هدف استفاده از ظرفیت صداگیری آنها انجام می شود، برای به حداکثر رسانیدن بازدهی رعایت الگوی زیر معمول است:

1- درخت بر روی خاکریز شیب دار کشت شود. چرا که خود شیب عامل کمک کننده در کاهش صوت و نوعی مانع صوتی است. علاوه بر این از نظر آبیاری و نگهداری نیز سهولت بیشتری را به همراه خواهد داشت.

2- درختان متناسب با منطقه و اقلیم مورد نظر کاشته شوند.

3- درختان مورد نظر دارای خواص مناسب عایق صوتی باشد( مثلا خزاندار نباشند و رشد و یا ترمیم سریعی داشته باشند).

4- درختان میوه دار نباشند چرا که موجب جمع شدن جانوران و حشرات، همچنین اثر نامناسب بر روی منظره ی اطراف در فصل رسیدن میوه ها می شود.

5- مراقبت از آنها ساده و کم هزینه باشد و درخت مستعد پرورش حشرات موذی نباشد.

در مورد درختان همیشه سبز، کاهش سر و صدا در طول 100 متر، 25 تا 30 دسی بل خواهد بود و در کشور ما ایران بهترین و مناسب ترین گونه ها برای احداث مانع صوتی، افرا، اقاقیا، چنار، سرو شیراز، کاج و کاج تهران می باشد. بهترین ترکیب گونه ها هم افرا، اقاقیا، چنار یا ترکیب گونه های سوزنی برگ و پهن برگ است.



تصویر شماره سه- الگوی کاشت درختان برای کاهش صوت

عملکرد صداگیر ها می تواند با وارونگی درجه حرارت و یا وزش بادهایی که دارای مولفه ای در جهت منبع صوت به دریافت کننده هستند، تنزل یابد. این مساله زمانی تحقق پیدا می کند که صداگیر نتواند به میزان لازم نزدیک به منبع سر و صدا و یا دریافت کننده قرار گیرد. تحت این شرایط جوی، صوت شکسته شده در فاصله بین منبع صوت و دریافت کننده، مسیر مرتفع تری را طی می کند و در شرایط بحرانی مانند وزش باد با سرعت زیاد، اثر تقلیل صوت کاهش یافته و یا از بین می رود.


با تصرف از آیین نامه کاربردی اراضی اطراف فرودگاه

منبع: وبلاگ صوت و صدا
نویسنده : مریم مصطفایی