[masoomi]

فیلم دوره دسته بندی و کاربرد تکنیک های شناسایی خطر و ارزیابی ریسک

نوع فایل:
تعداد صفحات: 122 
  اسلایدهای دوره دسته بندی و کاربرد تکنیک های شناسایی خطر و ارزیابی ریسک.pdf (اندازه 7.08 MB / تعداد دانلود: 72)

چرخه ارزیابی و مدیریت ریسک SLC  
چرخه عمر سیستم در ایمنی سیستم آشنایی با چرخه عمر سیستم و چرخه ارزیابی و مدیریت ریسک اهمیت اساسی دارند. الگوهای مختلفی برای بیان چرخه ارزیابی و مدیریت ریسک ارائه شده است لیکن همه آن‌ها از قالبی مشابه برخوردارند.
آنالیز ایمنی
کاربرد روش‌های نظام‌مند برای تجزیه و تحلیل سیستم‌ها در جهت شناسایی و ارزیابی خطرات و ویژگی‌های مربوط به ایمنی سیستم می‌باشد. این روش‌ها در صنایع گوناگون با نام‌هایی مشابه با اندکی تغییر در تکنیک‌ها، اهداف و دامنه کاربرد با نام‌های زیر هم شناخته می‌شوند:
- آنالیز ریسک
- ارزیابی ریسک
- ارزیابی ایمنی بر اساس احتمالات
- آنالیز ریسک بر اساس احتمالات
- ارزیابی کمی ایمنی
- آنالیز کمی ریسک
- آنالیز خطر
ساختار کلی ارزیابی ایمنی
مراحل ارزیابی ایمنی در اغلب روش‌ها شامل مراحل زیر است:
- برنامه ریزی (تصمیم گیری و برنامه ریزی برای اجرای واکاوی ایمنی و مشخص نمودن هدف ارزیابی)
- جمع آوری اطلاعات (برای مثال حوادث، شبه حوادث و اختلالات در جریان کار)
- شناسایی خطرات (بخش اصلی در روش‌های واکاوی ایمنی است و میزان دقت در شناسایی خطرات، تعیین کننده میزان قدرت و قابلیت اعتماد کل ارزیابی است.)
- ارزیابی ریسک (ارزیابی ریسک برای پاسخ دادن به این سؤال است که یک سیستم تا چه اندازه ایمن است؟)
- پیشنهاد اقدامات ایمنی (هدف از اجرای اقدام ایمنی حذف یا کاهش ریسک ناپذیرفتنی ناشی از یک خطر به زیر شاخص پذیرفتنی است. روش‌های پیشنهاد شده باید دارای توانایی کاهش سطح ریسک باشد.)
روش‌های کاهش ریسک
- تغییر در طراحی سیستم برای رسیدن به کمترین ریسک ممکن
- استفاده از تجهیزات ایمنی (کنترل‌های مهندسی و ابزارها و دستگاه‌های ایمنی)
- استفاده از علایم و وسایل هشدار دهنده
- استفاده از دستورالعمل‌های استاندارد و آموزش آن‌ها
- پذیرش میزانی از ریسک در سیستم
- جمع بندی (محتویات جمع بندی می‌تواند شامل فهرستی از خطرات مشاهده شده یا پیشنهادهایی برای کاهش ریسک باشد.) 
- تصمیم گیری 
- اجرای تصمیمات 
- پیگیری نتایج
ملاحظات ارزیابی ایمنی
قبل از انجام ارزیابی ایمنی باید موضوعات زیر شفاف گردند:
- هدف و استفاده نهایی از ارزیابی ایمنی
- تعریف دقیق سیستم مورد نظر
- دسته بندی نگرانی‌های اصلی
- شناخت مفروضات و تنگناها
- منابع اطلاعاتی مورد استفاده
- تنگناهای زمانی موجود
- افراد مورد نیاز و قابل دسترسی جهت پشتیبانی از ارزیابی ایمنی در مراحل مختلف
- روش‌های به کار گرفته شده
خطر و حادثه
خطر (پتانسیل بروز رویداد)
حادثه (خود رویداد)
تکنیک آنالیز خطر
فن یا تکنیک واکاوی خطر، روش شناسی منحصر به فرد برای واکاوی است که از اصولی مشخص تبعیت کرده و نتایجی خاص را به همراه می‌آورد. برخی از تکنیک‌های تفاوت‌های جزئی با هم داشته ولی در کل بسیار شبیه به هم هستند.
آنالیز ایمنی با استفاده از فهرست‌های بازبینی (CA)
فهرست‌های بازبینی در تمام مراحل چرخه عمر سیستم قابل استفاده‌اند. زمانی که نمی‌توان از افراد با تجربه برای شناسایی خطر به هر دلیل استفاده کرد، این ابزار روش قابل اعتمادی برای شناسایی خطرات است. نتایج روش فهرست بازبینی به تجربه افرادی که آن را انجام می‌دهند بستگی دارد و در صورتی که این روش به صورت خوبی اجرا نشود نمی‌تواند موقعیت و وضعیت خطرات در سیستم را به خوبی مشخص کند.
روش FTA
در این روش یک وضعیت ناخواسته و نامطلوب که معمولاً از نظر ایمنی، یک وضعیت بحرانی تلقی می‌شود، در نظر گرفته شده (Top Event) و سپس با توجه به محیط و عملکرد سیستم، همه‌ی راه‌هایی که می‌توانند سبب بروز آن وضعیت ناخواسته و نامطلوب شوند، جستجو می‌گردند. در اصل یک مدل تصویری از مجموعه‌ای از وقایع (خطاها) موازی و متوالی است که می‌توانند منجر به وقوع یک رویداد ناخواسته‌ی از پیش تعیین شده شوند. این وقایع (خطاها) رویدادهایی هستند که می‌توانند ناشی از نقص یا خرابی یکی از اجزای سخت افزار، خطای انسانی یا هر رویداد مرتبط دیگری باشندکه می‌تواند منجر به وقوع رویداد ناخواسته شود.
درخت رویداد  ETA 
یک روش قدرتمند برای شناسایی و ارزیابی تمامی مسیرهای پیامدهای سیستم که امکان وقوع آنها پس از رویداد آغازین وجود دارد، است. مدل ETA می‌تواند نشان دهد احتمال اینکه طراحی سیستم در یک مسیر عملکرد ایمن، یا مسیر افت عملکرد و یا مسیر غیر ایمن باشد. 
برای تشخیص خطر وجود چهار عنصر زیر ضروری است:
- درک نظریه خطر
- تسلط بر دست کم یکی از فنون واکاوی خطر
- درک روش‌های شناسایی خطر
- درک طراحی سیستم و عملیات بهره برداری
منطق استقرا و قیاس
استدلال قیاسی: فرآیند منطقی که از میان مجموعه‌ای از فرضیات و بدون اطلاعات دیگر نتیجه‌ای را بیرون می‌کشد.
نتیجه‌ای که از استدلال قیاسی به دست می‌آید نمی‌تواند فراتر از فرض‌هایی رود که بر پایه آنها بنا شده است. مثال: همه سگ‌ها حیوان هستند، پس اگر سگی ببینیم می‌توانیم نتیجه بگیریم که یک حیوان است. (رسیدن از کل به جزء  FTA)
استدلال استقرایی: یک فرآیند منطقی است که نتیجه آن دربردارنده اطلاعاتی فراتر از مشاهده و تجربه‌های صورتی گرفته است. در استدلال استقرایی، نتیجه پهناورتر از فرضیاتی خواهد بود که از داده‌های دردسترس سرچشمه می‌گیرد. برای مثال: هر کلاغی که تاکنون مشاهده شده سیاه است، پس همه کلاغ‌ها سیاه هستند. (رسیدن از جزء به کل FMEA)
به برآورد زمان ارزیابی ریسک با روش‌های مختلف و همچنین از روش‌های ارزیابی ریسک به MIL-STD-882،  WILLIAM FINE و 3-D MELBOURNE  به طور کامل در جزوه اصلی وبینار پرداخته شده و مورد بررسی قرار داده شده است. 
 استراتژی‌های کنترل ریسک
دوری از ریسک (Risk Avoidance  ): برای مثال توقف فعالیت
کاهش ریسک (Risk Mitigation  ): وسایل کنترلی، بازرسی، کاهش نرخ خرابی
انتقال ریسک (Risk Transfer) 
پذیرش ریسک (Risk Acceptance)
اثرگذاری این استراتژی‌ها از بالا به پایین سیر نزولی دارد.