![[-]](https://www.occupationalhealth.ir/images/netpen/collapse.png "[-]")
آیین‌نامه حفاظتی حمل دستی بار
این آیین‌نامه مشتمل بر 4 فصل و 18 ماده و 7 تبصره به استناد مواد 85 و 91 قانون کار جمهوری اسلامی ایران در جلسه مورخ 28/10/1388 شورایعالی حفاظت فنی تدوین و در تاریخ 5/3/1389 به تصویب وزیر کار و امور اجتماعی رسیده است.
هدف: هدف از تدوین این آیین‌نامه ایمن‌سازی محیط کار و صیانت از نیروی انسانی و منابع مادی و پیشگیری از حوادث و بیماری‌های ناشی از کار و ارتقاء سطح بهره‌وری در کلیه کارگاه‌هایی که حمل دستی بار و فرایندهای مرتبط با آن که به هر نحو ممکن انجام می‌گیرد می‌باشد.
دامنه شمول: این آیین‌نامه در کلیه کارگاه‌های مشمول ماده 85 قانون کار جمهوری اسلامی ایران لازم‌الاجراست.
فصل اول: تعاریف
حمل دستی بار: انتقال و جابجایی بار توسط دست و دیگر بخش‌های بدن که همراه بالا بردن، پایین آوردن، کشیدن، هل دادن، نگه داشتن، چرخاندن و یا ترکیبی از موارد فوق می‌باشد.
ارگونومی: علم اصلاح و بهینه‌سازی محیط، مشاغل و تجهیزات به گونه‌ای که متناسب با محدودیت‌ها و قابلیت‌های انسان باشد.
بار متعارف: باری است که با توجه به شکل، اندازه، ابعاد، نوع، وزن و درجه حرارت آن، کارگری که دارای شرایط جسمانی مناسب باشد بتواند آن را به راحتی بلند یا حمل نماید.
بار سنگین: باری است که وزن آن از حد مجاز بیشتر می‌باشد.
ایستگاه کار: محلی است که کارگر در آن به کمک تجهیزات و وسایل کار به فعالیت مربوط به خود مشغول است.
فیزیولوژی کار: شاخه‌ای از علم ارگونومی است که در آن قابلیت و توانمندی افراد در انجام فعالیت‌های جسمانی سنجیده می‌شود.
بارهای بددست: بارهایی هستند که مچ دست برای نگه‌داشتن آن می‌بایست تا 90 درجه خم شود و یا به دست خوب جفت نمی‌شوند و دارای جای دست مناسب نیستند و یا بارهایی که لبه‌های سخت و تیز و یا بزرگ دارند و یا بارهایی که از طریق کیسه‌های نرم از وسط خم می‌شوند.
کارگر نوجوان: کارگری است که سنش مطابق قانون کار بین 15 تا 18 سال تمام باشد.
فصل دوم: مقررات عمومی
ماده 1 ـ حمل دستی بار به صورت انفرادی در موارد ذیل ممنوع است:
الف) برای نوع کاری که انجام می‌گیرد سنگین باشد.
ب) در جایی بسیار بلند یا کوتاه (خارج از حدود بین ران پا و شانه) قرار گرفته باشد به گونه‌ای که امکان بلند کردن ایمن آن وجود نداشته باشد.
ج) بسیار بزرگ، حجیم و یا دارای شکلی بوده که امکان دسترسی به آن مشکل باشد و یا جلوی دید شخص را بگیرد.
د) مرطوب، لغزنده و یا دارای لبه‌های تیز بوده به طوری که گرفتن آن مشکل باشد.
هـ) بی‌ثبات بوده و مرکز ثقل آن به دلیل حرکت محتویات آن تغییر نماید.
ماده 2 ـ حمل دستی بار در صورت وجود شرایط نامناسب جوی، محیطی و کارگاهی که احتمال بروز حوادث و بیماری‌های ناشی از کار می‌رود، ممنوع است.
ماده 3 ـ کارگرانی که در فرایند شغلی خود به طور پیوسته یا ناپیوسته حمل دستی بار را انجام می‌دهند بایستی علاوه بر برخورداری از سلامت جسمی، روحی و روانی متناسب با نوع کار از نظر شرایط جسمانی نظیر قد و وزن و جنسیت نیز متناسب با وظیفه محوله باشند.
تبصره ـ به کارگیری کارگران مذکور منوط به انجام معاینات بدو استخدام و دوره‌ای به ویژه از نظر آسیب‌های اسکلتی ـ عضلانی مطابق قوانین کار و تأمین اجتماعی می‌باشد.
ماده 4 ـ حمل دستی بار در صورتی مجاز است که امکان استفاده از وسایل یا تجهیزات مکانیکی مناسب و یا اصلاح شرایط کارگاهی نظیر چیدمان دستگاه‌ها و تجهیزات و ایستگاه‌های کاری مقدور نباشد.
ماده 5 ـ کارفرما مکلف است تدابیر لازم جهت ارزیابی چگونگی وضعیت حمل دستی بار در کارگاه و شناسایی خطرات مربوطه را اتخاذ نموده و با استفاده از راهکارهای فنی ـ مهندسی و علمی به اصلاح وضعیت حمل دستی بار از نظر ارگونومی و ایمنی مبادرت نماید.
ماده 6 ـ در حین حمل دستی بار انجام اعمال ناایمن مانند شوخی کردن دویدن، پریدن، پرتاب نمودن و نیز کلیه اعمالی که مغایر اصول ایمنی و بهداشتی باشد ممنوع است.
ماده 7 ـ کارفرما مکلف است وسایل حفاظت فردی متناسب با حمل دستی بار را برای کارگران مربوطه فراهم نماید.
ماده 8 ـ کارگران موظف‌اند به کلیه دستورالعمل‌ها و توصیه‌های بهداشتی و ایمنی در زمینه حمل دستی بار که از طرف کارفرما و مراجع ذیصلاح ارائه می‌گردد عمل نموده و از وسایل حفاظت فردی که توسط کارفرما بدین منظور تهیه شده استفاده نمایند.
فصل سوم: مقررات اختصاصی
ماده 9 ـ کارفرما مکلف است ضمن تعلیم روش‌های صحیح و مناسب حمل دستی بار، کارگران خود را از خطرات احتمالی آگاه نموده و نظارت های لازم را در این زمینه‌ها اعمال نماید.
ماده 10 ـ در مواردی که کارگر مجبور به انجام فعالیت‌های خارج از حد توان فیزیولوژیکی باشد، کارفرما مکلف است با اعمال تمهیداتی مانند چرخش کار، زمان استراحت و طراحی ایستگاه‌های کار بسته‌بندی مناسب و رعایت اصول انبارداری نسبت به حذف یا کاهش آسیب‌های ناشی از حمل دستی بار اقدام نماید.
تبصره ـ برای محاسبه حد توان فیزیولوژیکی می‌بایستی از فرمول مندرج در ضمیمه شماره 3 استفاده شود.
ماده 11 ـ کارفرما مکلف است دستگیره‌های متناسب با نوع بار برای گرفتن بسته‌ها و بارهای بددست تعبیه نماید.
ماده 12 ـ در فعالیت بلند کردن بار میزان مجاز بار برای کارگران مرد با گروه سنی 50 ـ 19 سال باید از روش محاسباتی مندرج در ضمیمه شماره 4 استفاده شود.
تبصره1 ـ میزان مجاز بلند کردن بار برای کارگران نوجوان و مرد بالای 50 سال هفتاد و پنج درصد مقدار به دست آمده از روش فوق می‌باشد.
تبصره2 ـ میزان مجاز بلند کردن بار برای کارگران زن با گروه سنی 50 ـ 19 سال هفتاد درصد مقدار به دست آمده از روش فوق می‌باشد.
تبصره3 ـ میزان مجاز بلند کردن بار برای کارگران نوجوان و زن بالای 50 سال 45 درصد مقدار به دست آمده از روش فوق می‌باشد.
ماده 13 ـ نیروهای وارده به منظور کشیدن و هل دادن بار در حالت افقی و عمودی نباید از مقادیر مندرج در جدول 1 و 2 ضمیمه تجاوز نماید.
ماده 14 ـ حداکثر وزن بلند کردن بار در کارهای نشسته برای مردان و زنان نباید به ترتیب از 5 و 3 کیلوگرم بیشتر باشد.
فصل چهارم: مقررات متفرقه
ماده 15 ـ در فعالیت‌های حمل و جابجایی بار در شرایط بهینه که به صورت یک نفره انجام می‌گیرد حداکثر بار مجاز به تفکیک گروه سنی و جنس کارگران باید مطابق جدول زیر باشد:
تبصره1 ـ در اوزان بالاتر از حد مجاز، حمل و جابجایی بار باید توسط وسایل مکانیکی مناسب و یا چندنفره صورت پذیرد.
تبصره2 ـ در صورتی که حمل و جابجایی بار در شرایط بهینه (با توجه به فاکتورهای مدت زمان حمل بار، فرکانس حمل بار، مناسب بودن بار، شرایط محیط کار و وضعیت بدن حین کار) امکان‌پذیر نباشد مقادیر جدول فوق مطابق استانداردها و مقررات موجود تعدیل خواهد شد.
ماده 16 ـ حمل و جابجایی بار برای زنان در طول مدت بارداری و همچنین ده هفته پس از زایمان ممنوع می‌باشد.
ماده 17 ـ جهت حمل دستی مواد سمی و شیمیایی که مواجهه پوستی یا استنشاقی یا گوارشی با آن منجر به ایجاد آسیب یا مسمومیت می‌گردد استفاده از ظروف یا محفظه‌های مقاوم در بسته و محصور که امکان مواجه با مواد مذکور وجود نداشته و دارای برچسب حاوی مشخصات ماده شیمیایی یا سمی موردنظر باشد الزامی است.
ماده 18 ـ مسئولیت رعایت مقررات این آیین‌نامه بر عهده کارفرمای کارگاه بوده و در صورت وقوع هرگونه حادثه یا بیماری ناشی از کار به دلیل عدم توجه کارفرما به الزامات قانونی مطابق مواد 175 و 176 قانون کار عمل شده و نامبرده مکلف به جبران خسارت وارده به زیان‌دیدگان می‌باشد.
این آیین‌نامه مشتمل بر 4 فصل و 18 ماده و 7 تبصره به استناد مواد 85 و 91 قانون کار جمهوری اسلامی ایران در جلسه مورخ 28/10/1388 شورای عالی حفاظت فنی تدوین و در تاریخ 5/3/1389 به تصویب وزیر کار و امور اجتماعی رسیده است.
بدیهی است از زمان لازم‌الاجرا شدن آن، آیین‌نامه مربوط به حمل بار با دست و بدون استفاده از وسایل مکانیکی برای کارگران زن و نوجوانان موضوع مواد 75 و 83 قانـون کار که در تاریخ 11/1/1370 به تصـویب وزیر کار و امور اجتـماعی رسیده، فاقد اعتبار می‌باشد.
ضمایم
شرایط محدوده بالایی نیرو (برحسب کیلوگرم) مثال‌هایی از نوع کار
فشار دادن به سمت پائین تا ارتفاع آرنج 29 کیلوگرم نیرو بسته‌بندی کردن، باربندی، مهر و موم کردن بسته‌ها
فشار دادن به سمت بالا تا ارتفاع شانه 20 کیلوگرم نیرو بلند کردن یک گوشه یا انتهای شیئی نظیر یک لوله یا تیرآهن، بلند کردن یک شیئی تا قسمت بالای قفسه
ضمیمه شماره 3
ظرفیت کار جسمانی (PWC)
حداکثر میزان مصرف انرژی است که فرد می‌تواند با این میزان مصارف انرژی به انجام فعالیت‌های شغلی 8 ساعته خود پرداخته و دچار صدمات جسمانی نگردد.
PWC (ظرفیت کار جسمانی) از طریق فرمول زیر به دست می‌آید:
در فرمول فوق t زمان فعالیت برحسب دقیقه می‌باشد.
AC = حداکثر قابلیت هر فرد در مصرف اکسیژن می‌باشد که تحت عنوان توان هوازی شناخته می‌شود و برحسب لیتر در دقیقه بیان می‌شود، برای تعیین AC مراحل زیر را طی می‌کنیم:
با دادن مقدار کار مشخص به فرد از طریق یکی از روش‌ها از جمله تست دوچرخه ارگومتر، تست نوار نقاله یا تست پله، نتایج ضربان قلب (HR) و حجم اکسیژن مصرفی را در چهار مرحله قرائت می‌کنیم و سپس با استفاده از مختصات به‌دست آمده رابطه خطی بین ضربان قلب و میزان اکسیژن مصرفی به‌دست می‌آید و سپس ماکزیمم ضربان قلب فرد را از طریق فرمول زیر به‌دست می‌آوریم:
(سن ٭ 63/0) – 210 = HR ماکزیمم
حال با جایگذاری مقدار ماکزیمم ضربان قلب در فرمول خط فوق مقدار AC به دست می‌آید.
ضمیمه شماره 4
روش محاسباتی جهت تجزیه و تحلیل عمل بلند کردن بار
شرکت/کارخانه: ارزیاب:
شغل: تاریخ:
1) وزن شیء موردنظر را یادداشت کنید:
وزن بار بلند شده برحسب کیلوگرم:
2) یکی از عددهای موجود در مستطیل‌های زیر را که با موقعیت دست فرد در زمانی که وی شروع به بلند کردن یا پایین‌آوردن اشیاء (بار) می‌کند، مطابقت دارد انتخاب نمایید.
3) عددی که با دفعاتی که فرد در هر دقیقه بار را بلند می‌کند مطابقت دارد را در نظر گرفته و با توجه به عددی که نشان‌دهنده ساعت‌هایی است که فرد در طول روز صرف بلند کردن (بار) می‌کند، عدد کلی را از روی جدول انتخاب کنید.
توجه: برای بلند کردن کمتر از یک‌بار در هر 5 دقیقه عدد 1 را در نظر بگیرید.
4) اگر فرد بیش از 45 درجه هنگام بلندکردن (بار) خم‌شده باشد عدد 85/0 را انتخاب و در غیر اینصورت عدد 0/1 را انتخاب نمایید.
5) اعدادی که شما در مراحل قبلی انتخاب کرده‌اید را در جدول زیر قرار دهید:
حد مجاز بلند کردن = عدد مرحله 4 ٭ عدد مرحله 3 ٭ عدد مرحله 2 (برحسب کیلوگرم)
6) آیا وزن بار بلندشده (در مرحله 1) کمتر از وزن حد مجاز بلندکردن (مرحله 5) است؟
بلی: خطری وجود ندارد خیر: خطر وجود دارد
توجه: اگر شغلی مستلزم بلندکردن بارهایی با وزن‌های مختلف باشد مراحل 1 تا 5 بالا را انجام دهید:
1 ـ در مرحله دوم بدترین حالت بلندکردن را بررسی کنید. سنگین‌ترین بار بلند شده و عمل بلند کردن بار در بدترین وضعیت بدنی.
2 ـ روش انجام بلندکردن بار که معمولاً اجرا می‌شود را بررسی کنید. در مرحله سوم از فرکانس و مدت زمان برای تمام مراحل بلند کردن (بار) در یک روز کاری استفاده کنید.
ارگونومی در حمل دستی بار و اختلالات اسکلتی و عضلانی ناشی از کار
دانلود نرم افزار ارزیابی بلند کردن دستی بار NIOSH برای کارهای چند وظیفه ای
دانلود نرم افزار ارزیابی بلند کردن دستی بار NIOSH برای کارهای تک وظیفه ای
دانلود برنامه اندروید ارزیابی بلند کردن دستی بار NIOSH
ارزیابی حمل دستی بار به روش Wisha
دانلود نرم افزار ارزیابی بلند کردن دستی بار wisha
راهنمای گام به گام ابزار ارزیابی بلند کردن دستی بار wisha
معادله niosh برای حمل دستی بار
ارزیابی حد مجاز بلند کردن دستی بار wisha
حمل دستی بار
حمل دستی بار در محیط کار
روش های ارزیابی حمل دستی بار
اسکات Squat و استوپ Stoop در حمل دستی بار
راهنمای جامع حمل دستی بار
این آیین‌نامه مشتمل بر 4 فصل و 18 ماده و 7 تبصره به استناد مواد 85 و 91 قانون کار جمهوری اسلامی ایران در جلسه مورخ 28/10/1388 شورایعالی حفاظت فنی تدوین و در تاریخ 5/3/1389 به تصویب وزیر کار و امور اجتماعی رسیده است.
هدف: هدف از تدوین این آیین‌نامه ایمن‌سازی محیط کار و صیانت از نیروی انسانی و منابع مادی و پیشگیری از حوادث و بیماری‌های ناشی از کار و ارتقاء سطح بهره‌وری در کلیه کارگاه‌هایی که حمل دستی بار و فرایندهای مرتبط با آن که به هر نحو ممکن انجام می‌گیرد می‌باشد.
دامنه شمول: این آیین‌نامه در کلیه کارگاه‌های مشمول ماده 85 قانون کار جمهوری اسلامی ایران لازم‌الاجراست.
فصل اول: تعاریف
حمل دستی بار: انتقال و جابجایی بار توسط دست و دیگر بخش‌های بدن که همراه بالا بردن، پایین آوردن، کشیدن، هل دادن، نگه داشتن، چرخاندن و یا ترکیبی از موارد فوق می‌باشد.
ارگونومی: علم اصلاح و بهینه‌سازی محیط، مشاغل و تجهیزات به گونه‌ای که متناسب با محدودیت‌ها و قابلیت‌های انسان باشد.
بار متعارف: باری است که با توجه به شکل، اندازه، ابعاد، نوع، وزن و درجه حرارت آن، کارگری که دارای شرایط جسمانی مناسب باشد بتواند آن را به راحتی بلند یا حمل نماید.
بار سنگین: باری است که وزن آن از حد مجاز بیشتر می‌باشد.
ایستگاه کار: محلی است که کارگر در آن به کمک تجهیزات و وسایل کار به فعالیت مربوط به خود مشغول است.
فیزیولوژی کار: شاخه‌ای از علم ارگونومی است که در آن قابلیت و توانمندی افراد در انجام فعالیت‌های جسمانی سنجیده می‌شود.
بارهای بددست: بارهایی هستند که مچ دست برای نگه‌داشتن آن می‌بایست تا 90 درجه خم شود و یا به دست خوب جفت نمی‌شوند و دارای جای دست مناسب نیستند و یا بارهایی که لبه‌های سخت و تیز و یا بزرگ دارند و یا بارهایی که از طریق کیسه‌های نرم از وسط خم می‌شوند.
کارگر نوجوان: کارگری است که سنش مطابق قانون کار بین 15 تا 18 سال تمام باشد.
فصل دوم: مقررات عمومی
ماده 1 ـ حمل دستی بار به صورت انفرادی در موارد ذیل ممنوع است:
الف) برای نوع کاری که انجام می‌گیرد سنگین باشد.
ب) در جایی بسیار بلند یا کوتاه (خارج از حدود بین ران پا و شانه) قرار گرفته باشد به گونه‌ای که امکان بلند کردن ایمن آن وجود نداشته باشد.
ج) بسیار بزرگ، حجیم و یا دارای شکلی بوده که امکان دسترسی به آن مشکل باشد و یا جلوی دید شخص را بگیرد.
د) مرطوب، لغزنده و یا دارای لبه‌های تیز بوده به طوری که گرفتن آن مشکل باشد.
هـ) بی‌ثبات بوده و مرکز ثقل آن به دلیل حرکت محتویات آن تغییر نماید.
ماده 2 ـ حمل دستی بار در صورت وجود شرایط نامناسب جوی، محیطی و کارگاهی که احتمال بروز حوادث و بیماری‌های ناشی از کار می‌رود، ممنوع است.
ماده 3 ـ کارگرانی که در فرایند شغلی خود به طور پیوسته یا ناپیوسته حمل دستی بار را انجام می‌دهند بایستی علاوه بر برخورداری از سلامت جسمی، روحی و روانی متناسب با نوع کار از نظر شرایط جسمانی نظیر قد و وزن و جنسیت نیز متناسب با وظیفه محوله باشند.
تبصره ـ به کارگیری کارگران مذکور منوط به انجام معاینات بدو استخدام و دوره‌ای به ویژه از نظر آسیب‌های اسکلتی ـ عضلانی مطابق قوانین کار و تأمین اجتماعی می‌باشد.
ماده 4 ـ حمل دستی بار در صورتی مجاز است که امکان استفاده از وسایل یا تجهیزات مکانیکی مناسب و یا اصلاح شرایط کارگاهی نظیر چیدمان دستگاه‌ها و تجهیزات و ایستگاه‌های کاری مقدور نباشد.
ماده 5 ـ کارفرما مکلف است تدابیر لازم جهت ارزیابی چگونگی وضعیت حمل دستی بار در کارگاه و شناسایی خطرات مربوطه را اتخاذ نموده و با استفاده از راهکارهای فنی ـ مهندسی و علمی به اصلاح وضعیت حمل دستی بار از نظر ارگونومی و ایمنی مبادرت نماید.
ماده 6 ـ در حین حمل دستی بار انجام اعمال ناایمن مانند شوخی کردن دویدن، پریدن، پرتاب نمودن و نیز کلیه اعمالی که مغایر اصول ایمنی و بهداشتی باشد ممنوع است.
ماده 7 ـ کارفرما مکلف است وسایل حفاظت فردی متناسب با حمل دستی بار را برای کارگران مربوطه فراهم نماید.
ماده 8 ـ کارگران موظف‌اند به کلیه دستورالعمل‌ها و توصیه‌های بهداشتی و ایمنی در زمینه حمل دستی بار که از طرف کارفرما و مراجع ذیصلاح ارائه می‌گردد عمل نموده و از وسایل حفاظت فردی که توسط کارفرما بدین منظور تهیه شده استفاده نمایند.
فصل سوم: مقررات اختصاصی
ماده 9 ـ کارفرما مکلف است ضمن تعلیم روش‌های صحیح و مناسب حمل دستی بار، کارگران خود را از خطرات احتمالی آگاه نموده و نظارت های لازم را در این زمینه‌ها اعمال نماید.
ماده 10 ـ در مواردی که کارگر مجبور به انجام فعالیت‌های خارج از حد توان فیزیولوژیکی باشد، کارفرما مکلف است با اعمال تمهیداتی مانند چرخش کار، زمان استراحت و طراحی ایستگاه‌های کار بسته‌بندی مناسب و رعایت اصول انبارداری نسبت به حذف یا کاهش آسیب‌های ناشی از حمل دستی بار اقدام نماید.
تبصره ـ برای محاسبه حد توان فیزیولوژیکی می‌بایستی از فرمول مندرج در ضمیمه شماره 3 استفاده شود.
ماده 11 ـ کارفرما مکلف است دستگیره‌های متناسب با نوع بار برای گرفتن بسته‌ها و بارهای بددست تعبیه نماید.
ماده 12 ـ در فعالیت بلند کردن بار میزان مجاز بار برای کارگران مرد با گروه سنی 50 ـ 19 سال باید از روش محاسباتی مندرج در ضمیمه شماره 4 استفاده شود.
تبصره1 ـ میزان مجاز بلند کردن بار برای کارگران نوجوان و مرد بالای 50 سال هفتاد و پنج درصد مقدار به دست آمده از روش فوق می‌باشد.
تبصره2 ـ میزان مجاز بلند کردن بار برای کارگران زن با گروه سنی 50 ـ 19 سال هفتاد درصد مقدار به دست آمده از روش فوق می‌باشد.
تبصره3 ـ میزان مجاز بلند کردن بار برای کارگران نوجوان و زن بالای 50 سال 45 درصد مقدار به دست آمده از روش فوق می‌باشد.
ماده 13 ـ نیروهای وارده به منظور کشیدن و هل دادن بار در حالت افقی و عمودی نباید از مقادیر مندرج در جدول 1 و 2 ضمیمه تجاوز نماید.
ماده 14 ـ حداکثر وزن بلند کردن بار در کارهای نشسته برای مردان و زنان نباید به ترتیب از 5 و 3 کیلوگرم بیشتر باشد.
فصل چهارم: مقررات متفرقه
ماده 15 ـ در فعالیت‌های حمل و جابجایی بار در شرایط بهینه که به صورت یک نفره انجام می‌گیرد حداکثر بار مجاز به تفکیک گروه سنی و جنس کارگران باید مطابق جدول زیر باشد:
تبصره1 ـ در اوزان بالاتر از حد مجاز، حمل و جابجایی بار باید توسط وسایل مکانیکی مناسب و یا چندنفره صورت پذیرد.
تبصره2 ـ در صورتی که حمل و جابجایی بار در شرایط بهینه (با توجه به فاکتورهای مدت زمان حمل بار، فرکانس حمل بار، مناسب بودن بار، شرایط محیط کار و وضعیت بدن حین کار) امکان‌پذیر نباشد مقادیر جدول فوق مطابق استانداردها و مقررات موجود تعدیل خواهد شد.
ماده 16 ـ حمل و جابجایی بار برای زنان در طول مدت بارداری و همچنین ده هفته پس از زایمان ممنوع می‌باشد.
ماده 17 ـ جهت حمل دستی مواد سمی و شیمیایی که مواجهه پوستی یا استنشاقی یا گوارشی با آن منجر به ایجاد آسیب یا مسمومیت می‌گردد استفاده از ظروف یا محفظه‌های مقاوم در بسته و محصور که امکان مواجه با مواد مذکور وجود نداشته و دارای برچسب حاوی مشخصات ماده شیمیایی یا سمی موردنظر باشد الزامی است.
ماده 18 ـ مسئولیت رعایت مقررات این آیین‌نامه بر عهده کارفرمای کارگاه بوده و در صورت وقوع هرگونه حادثه یا بیماری ناشی از کار به دلیل عدم توجه کارفرما به الزامات قانونی مطابق مواد 175 و 176 قانون کار عمل شده و نامبرده مکلف به جبران خسارت وارده به زیان‌دیدگان می‌باشد.
این آیین‌نامه مشتمل بر 4 فصل و 18 ماده و 7 تبصره به استناد مواد 85 و 91 قانون کار جمهوری اسلامی ایران در جلسه مورخ 28/10/1388 شورای عالی حفاظت فنی تدوین و در تاریخ 5/3/1389 به تصویب وزیر کار و امور اجتماعی رسیده است.
بدیهی است از زمان لازم‌الاجرا شدن آن، آیین‌نامه مربوط به حمل بار با دست و بدون استفاده از وسایل مکانیکی برای کارگران زن و نوجوانان موضوع مواد 75 و 83 قانـون کار که در تاریخ 11/1/1370 به تصـویب وزیر کار و امور اجتـماعی رسیده، فاقد اعتبار می‌باشد.
ضمایم
شرایط محدوده بالایی نیرو (برحسب کیلوگرم) مثال‌هایی از نوع کار
فشار دادن به سمت پائین تا ارتفاع آرنج 29 کیلوگرم نیرو بسته‌بندی کردن، باربندی، مهر و موم کردن بسته‌ها
فشار دادن به سمت بالا تا ارتفاع شانه 20 کیلوگرم نیرو بلند کردن یک گوشه یا انتهای شیئی نظیر یک لوله یا تیرآهن، بلند کردن یک شیئی تا قسمت بالای قفسه
ضمیمه شماره 3
ظرفیت کار جسمانی (PWC)
حداکثر میزان مصرف انرژی است که فرد می‌تواند با این میزان مصارف انرژی به انجام فعالیت‌های شغلی 8 ساعته خود پرداخته و دچار صدمات جسمانی نگردد.
PWC (ظرفیت کار جسمانی) از طریق فرمول زیر به دست می‌آید:
در فرمول فوق t زمان فعالیت برحسب دقیقه می‌باشد.
AC = حداکثر قابلیت هر فرد در مصرف اکسیژن می‌باشد که تحت عنوان توان هوازی شناخته می‌شود و برحسب لیتر در دقیقه بیان می‌شود، برای تعیین AC مراحل زیر را طی می‌کنیم:
با دادن مقدار کار مشخص به فرد از طریق یکی از روش‌ها از جمله تست دوچرخه ارگومتر، تست نوار نقاله یا تست پله، نتایج ضربان قلب (HR) و حجم اکسیژن مصرفی را در چهار مرحله قرائت می‌کنیم و سپس با استفاده از مختصات به‌دست آمده رابطه خطی بین ضربان قلب و میزان اکسیژن مصرفی به‌دست می‌آید و سپس ماکزیمم ضربان قلب فرد را از طریق فرمول زیر به‌دست می‌آوریم:
(سن ٭ 63/0) – 210 = HR ماکزیمم
حال با جایگذاری مقدار ماکزیمم ضربان قلب در فرمول خط فوق مقدار AC به دست می‌آید.
ضمیمه شماره 4
روش محاسباتی جهت تجزیه و تحلیل عمل بلند کردن بار
شرکت/کارخانه: ارزیاب:
شغل: تاریخ:
1) وزن شیء موردنظر را یادداشت کنید:
وزن بار بلند شده برحسب کیلوگرم:
2) یکی از عددهای موجود در مستطیل‌های زیر را که با موقعیت دست فرد در زمانی که وی شروع به بلند کردن یا پایین‌آوردن اشیاء (بار) می‌کند، مطابقت دارد انتخاب نمایید.
3) عددی که با دفعاتی که فرد در هر دقیقه بار را بلند می‌کند مطابقت دارد را در نظر گرفته و با توجه به عددی که نشان‌دهنده ساعت‌هایی است که فرد در طول روز صرف بلند کردن (بار) می‌کند، عدد کلی را از روی جدول انتخاب کنید.
توجه: برای بلند کردن کمتر از یک‌بار در هر 5 دقیقه عدد 1 را در نظر بگیرید.
4) اگر فرد بیش از 45 درجه هنگام بلندکردن (بار) خم‌شده باشد عدد 85/0 را انتخاب و در غیر اینصورت عدد 0/1 را انتخاب نمایید.
5) اعدادی که شما در مراحل قبلی انتخاب کرده‌اید را در جدول زیر قرار دهید:
حد مجاز بلند کردن = عدد مرحله 4 ٭ عدد مرحله 3 ٭ عدد مرحله 2 (برحسب کیلوگرم)
6) آیا وزن بار بلندشده (در مرحله 1) کمتر از وزن حد مجاز بلندکردن (مرحله 5) است؟
بلی: خطری وجود ندارد خیر: خطر وجود دارد
توجه: اگر شغلی مستلزم بلندکردن بارهایی با وزن‌های مختلف باشد مراحل 1 تا 5 بالا را انجام دهید:
1 ـ در مرحله دوم بدترین حالت بلندکردن را بررسی کنید. سنگین‌ترین بار بلند شده و عمل بلند کردن بار در بدترین وضعیت بدنی.
2 ـ روش انجام بلندکردن بار که معمولاً اجرا می‌شود را بررسی کنید. در مرحله سوم از فرکانس و مدت زمان برای تمام مراحل بلند کردن (بار) در یک روز کاری استفاده کنید.
ارگونومی در حمل دستی بار و اختلالات اسکلتی و عضلانی ناشی از کار
دانلود نرم افزار ارزیابی بلند کردن دستی بار NIOSH برای کارهای چند وظیفه ای
دانلود نرم افزار ارزیابی بلند کردن دستی بار NIOSH برای کارهای تک وظیفه ای
دانلود برنامه اندروید ارزیابی بلند کردن دستی بار NIOSH
ارزیابی حمل دستی بار به روش Wisha
دانلود نرم افزار ارزیابی بلند کردن دستی بار wisha
راهنمای گام به گام ابزار ارزیابی بلند کردن دستی بار wisha
معادله niosh برای حمل دستی بار
ارزیابی حد مجاز بلند کردن دستی بار wisha
حمل دستی بار
حمل دستی بار در محیط کار
روش های ارزیابی حمل دستی بار
اسکات Squat و استوپ Stoop در حمل دستی بار
راهنمای جامع حمل دستی بار