![[-]](https://www.occupationalhealth.ir/images/netpen/collapse.png "[-]")
تفاوت PSM با RMP
برنامه مدیریت ریسک RMP یا EPA
قانون PSM سازمان OSHA در خصوص فرآیندهای شیمیایی خیلی خطرناک تأثیر گذار بر روی کارگران شاغل در محل های کاری اعمال می شود
قانون EPA) RMP) برای محافظت از محیط زیست در برابر عواقب ناخواسته انفجارات و انتشار مواد ناشی از حوادث طراحی شده اند.
هدف از RMP: پیشگیری از انتشار و آزاد شدن اتفاقی موادی است که می توانند در تماس کوتاه مدت و یا حاد باعث ایجاد صدمات جدی به جامعه و محیط گردد، هدف دیگر آن کاهش شدت وقوع اینگونه حوادث می باشد.
در این راستا RMP رویکرد یکپارچه ای را در مورد شناسایی و مدیریت خطرات در تأسیسات دارای مواد تحت ضابطه خاص فراهم می کند. اجرای آن بر اساس نوع صنعت فرایند و عوامل دیگر در سه سطح انجام می شود.
RMP شامل سه بخش عمده می باشد: ارزیابی خطر، برنامه پیشگیری، برنامه واکنش در شرایط اضطراری
PSM سیستم یکپارچه‌ای در قالب برنامه مدیریت جامع، برای ایمنی شیمیایی بنیان گذاشته است. شرکت‌ها از طریق کاربرد
تکنولوژی‌های یکسان، دستورالعمل‌ها و روش‌های اجرایی هماهنگ و اقدامات مدیریتی یکپارچه
قادر به توسعه یک استراتژی ایمنی بوده که به طور مؤثر بر فرایندها نظارت نموده تا از انتشار گازها و بخارات قابل اشتعال و مواد منفجره در محیط جلوگیری گردد.
سیستم "مدیریت ایمنی فرایند PSM" نویسنده: مهندس محمدرضا کرم زاده کارشناس ارشد HSE
عنصر اول:
اطلاعات ایمنی فرایند
- کارفرما می‌بایست قبل از اقدام به آنالیز خطرات فعالیت‌ها, اطلاعات ایمنی فرایند خود را تهیه و مکتوب نماید.
این اطلاعات می‌توانند شامل موارد ذیل باشند؛
- خطرات مواد شیمیایی خطرناک
- اطلاعات دانش فنی فرایند
- اطلاعات تجهیزات فرایند
اطلاعات در رابطه با مواد شیمیایی خطرناک شامل موارد ذیل می‌باشد؛
- اطلاعات خورنده بودن ماده
- حد مجاز مواجهه شغلی
- میزان و اطلاعات سمی بودن ماده
- اطلاعات مربوط به واکنش پذیری ماده
- خصوصیات فیزیکی
- خصوصیات شیمیایی
اطلاعات در رابطه با دانش فنی فرایند شامل موارد ذیل می‌باشد؛
- خصوصیات شیمیایی فرایند
- نمودار جریان فرایند
- بازه‌های بالا و پایین پارامترهای عملیاتی, چون دما, فشار, جریان و...
- بررسی پیامدهای ناشی از انحرافات در فرایند
اطلاعات مربوط به تجهیزات فرایند شامل موارد ذیل می‌باشد؛
- سیستم‌های ایمنی, مثل توقف‌های اضطراری, دتکتورها, اینترلاک ها و...
- مواد سازنده
- نمودار پایپینگ و ابزار دقیق (P&ID)
- سیستم تهویه
- استانداردهای طراحی
- موازنه مواد و انرژی
- طبقه بندی نواحی الکتریکی
سایر نکات مرتبط با عنصر اول طی روزهای آتی ارائه می‌گردد.
برنامه مدیریت ریسک RMP یا EPA
قانون PSM سازمان OSHA در خصوص فرآیندهای شیمیایی خیلی خطرناک تأثیر گذار بر روی کارگران شاغل در محل های کاری اعمال می شود
قانون EPA) RMP) برای محافظت از محیط زیست در برابر عواقب ناخواسته انفجارات و انتشار مواد ناشی از حوادث طراحی شده اند.
هدف از RMP: پیشگیری از انتشار و آزاد شدن اتفاقی موادی است که می توانند در تماس کوتاه مدت و یا حاد باعث ایجاد صدمات جدی به جامعه و محیط گردد، هدف دیگر آن کاهش شدت وقوع اینگونه حوادث می باشد.
در این راستا RMP رویکرد یکپارچه ای را در مورد شناسایی و مدیریت خطرات در تأسیسات دارای مواد تحت ضابطه خاص فراهم می کند. اجرای آن بر اساس نوع صنعت فرایند و عوامل دیگر در سه سطح انجام می شود.
RMP شامل سه بخش عمده می باشد: ارزیابی خطر، برنامه پیشگیری، برنامه واکنش در شرایط اضطراری
PSM سیستم یکپارچه‌ای در قالب برنامه مدیریت جامع، برای ایمنی شیمیایی بنیان گذاشته است. شرکت‌ها از طریق کاربرد
تکنولوژی‌های یکسان، دستورالعمل‌ها و روش‌های اجرایی هماهنگ و اقدامات مدیریتی یکپارچه
قادر به توسعه یک استراتژی ایمنی بوده که به طور مؤثر بر فرایندها نظارت نموده تا از انتشار گازها و بخارات قابل اشتعال و مواد منفجره در محیط جلوگیری گردد.
PSM is an occupational health program intended to protect workers; RMP is intended to protect the environment and the community. PSM is an OSHA program, whereas RMP is an EPA program. Another big difference is that RMP (the program) requires development of a RMP-the plan
PSM: Process Safety Management
RMP: Risk Management Program
مطالعه تطبیقی الزامات سیستم مدیریت ایمنی فرایند (PSM) با سیستم‌های (OHSAS18001 (OH&S و HSE
در صنایع فرایندی، تولید، ذخیره، حمل، استفاده و دفع مواد شیمیایی بالقوه خطرناک بوده و پتانسیل رخداد حوادث فاجعه‌بار در آن‌ها بالا است. جهت ارتقای ایمنی در این صنایع، استقرار سیستم مدیریت ایمنی فرایند (PSM) یکی از موثرترین اقدامات به شمار می‌رود. مطالعه حاضر با هدف، تعیین درجه انطباق الزامات سیستم‌های OH&S و OHSAS18001 با سیستم PSM و همچنین بررسی میزان اجرای الزامات PSM و امکان‌سنجی استقرار آن در یکی از واحدهای پتروشیمی کشور انجام شد.
روش‌ها: طی یک بررسی کتابخانه‌ای در مرحله اول مطالعه، کلیه الزامات سیستم‌های PSM، OH&S و HSE-MS استخراج گردید. سپس کلیه الزامات این سه سیستم تطبیق داده شد و درجه انطباق آن‌ها به صورت درصد مشخص گردید. در مرحله بعد، درجه اجرای الزامات PSM و امکان استقرار کامل آن بر اساس راهنمای ممیزی PSM سازمان OSHA مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات مورد نیاز از طریق بررسی مستندات، مصاحبه با کارکنان و بررسی شواهد میدانی جمع‌آوری شد.
یافته‌ها: مقایسه الزامات سه سیستم مدیریتی مورد بررسی نشان داد، سیستم PSM با OH&S در 8 الزام و با HSE-MS در 9 الزام مشترک است. 5 الزام شامل اطلاعات ایمنی فرایند، ملاحظات ایمنی پیش از راه‌اندازی، یکپارچگی مکانیکی، مجوز کار گرم و اسرار تجارت، ویژه سیستم مدیریت ایمنی فرایند می‌باشد. میزان الزامات مشترک PSM با سیستم‌های OH&S و HSE-MS به ترتیب برابر با 14/57 و 28/64 درصد تعیین شد. همچنین، نتایج این بررسی نشان داد که 4/67 درصد الزامات سیستم PSM در صنعت مورد بررسی استقرار یافته است.
نتیجه‌گیری: با بازنگری در برخی از مستندات سیستم‌های مدیریتی OH&S و HSE-MS و درج الزامات PSM در آن‌ها و تهیه سایر مستندات اختصاصی مربوط به PSM، می‌توان نسبت به استقرار سیستم مدیریت ایمنی فرایند در صنعت مورد مطالعه اقدام نمود. با توجه به تشابه شرایط صنعت مورد مطالعه با دیگر صنایع پتروشیمی در سطح کشور، می‌توان نتایج مطالعه حاضر را به این صنایع تعمیم داد.
در اغلب واحدهای پتروشیمی که دارای سیستم‌هایی نظیر HSE-MS و OHSAS می‌باشند، حدود 70 درصد الزامات سیستم مدیریت ایمنی فرایند اجرا شده است اما رویکرد سیستمی و فرایندی به آن وجود ندارد.(1)
در صنایع فرایندی، تولید، ذخیره، حمل، استفاده و دفع مواد شیمیایی بالقوه خطرناک بوده و پتانسیل رخداد حوادث فاجعه‌بار در آن‌ها بالا است. جهت ارتقای ایمنی در این صنایع، استقرار سیستم مدیریت ایمنی فرایند (PSM) یکی از موثرترین اقدامات به شمار می‌رود. مطالعه حاضر با هدف، تعیین درجه انطباق الزامات سیستم‌های OH&S و OHSAS18001 با سیستم PSM و همچنین بررسی میزان اجرای الزامات PSM و امکان‌سنجی استقرار آن در یکی از واحدهای پتروشیمی کشور انجام شد.
روش‌ها: طی یک بررسی کتابخانه‌ای در مرحله اول مطالعه، کلیه الزامات سیستم‌های PSM، OH&S و HSE-MS استخراج گردید. سپس کلیه الزامات این سه سیستم تطبیق داده شد و درجه انطباق آن‌ها به صورت درصد مشخص گردید. در مرحله بعد، درجه اجرای الزامات PSM و امکان استقرار کامل آن بر اساس راهنمای ممیزی PSM سازمان OSHA مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات مورد نیاز از طریق بررسی مستندات، مصاحبه با کارکنان و بررسی شواهد میدانی جمع‌آوری شد.
یافته‌ها: مقایسه الزامات سه سیستم مدیریتی مورد بررسی نشان داد، سیستم PSM با OH&S در 8 الزام و با HSE-MS در 9 الزام مشترک است. 5 الزام شامل اطلاعات ایمنی فرایند، ملاحظات ایمنی پیش از راه‌اندازی، یکپارچگی مکانیکی، مجوز کار گرم و اسرار تجارت، ویژه سیستم مدیریت ایمنی فرایند می‌باشد. میزان الزامات مشترک PSM با سیستم‌های OH&S و HSE-MS به ترتیب برابر با 14/57 و 28/64 درصد تعیین شد. همچنین، نتایج این بررسی نشان داد که 4/67 درصد الزامات سیستم PSM در صنعت مورد بررسی استقرار یافته است.
نتیجه‌گیری: با بازنگری در برخی از مستندات سیستم‌های مدیریتی OH&S و HSE-MS و درج الزامات PSM در آن‌ها و تهیه سایر مستندات اختصاصی مربوط به PSM، می‌توان نسبت به استقرار سیستم مدیریت ایمنی فرایند در صنعت مورد مطالعه اقدام نمود. با توجه به تشابه شرایط صنعت مورد مطالعه با دیگر صنایع پتروشیمی در سطح کشور، می‌توان نتایج مطالعه حاضر را به این صنایع تعمیم داد.
در اغلب واحدهای پتروشیمی که دارای سیستم‌هایی نظیر HSE-MS و OHSAS می‌باشند، حدود 70 درصد الزامات سیستم مدیریت ایمنی فرایند اجرا شده است اما رویکرد سیستمی و فرایندی به آن وجود ندارد.(1)
سیستم "مدیریت ایمنی فرایند PSM" نویسنده: مهندس محمدرضا کرم زاده کارشناس ارشد HSE
عنصر اول:
اطلاعات ایمنی فرایند
- کارفرما می‌بایست قبل از اقدام به آنالیز خطرات فعالیت‌ها, اطلاعات ایمنی فرایند خود را تهیه و مکتوب نماید.
این اطلاعات می‌توانند شامل موارد ذیل باشند؛
- خطرات مواد شیمیایی خطرناک
- اطلاعات دانش فنی فرایند
- اطلاعات تجهیزات فرایند
اطلاعات در رابطه با مواد شیمیایی خطرناک شامل موارد ذیل می‌باشد؛
- اطلاعات خورنده بودن ماده
- حد مجاز مواجهه شغلی
- میزان و اطلاعات سمی بودن ماده
- اطلاعات مربوط به واکنش پذیری ماده
- خصوصیات فیزیکی
- خصوصیات شیمیایی
اطلاعات در رابطه با دانش فنی فرایند شامل موارد ذیل می‌باشد؛
- خصوصیات شیمیایی فرایند
- نمودار جریان فرایند
- بازه‌های بالا و پایین پارامترهای عملیاتی, چون دما, فشار, جریان و...
- بررسی پیامدهای ناشی از انحرافات در فرایند
اطلاعات مربوط به تجهیزات فرایند شامل موارد ذیل می‌باشد؛
- سیستم‌های ایمنی, مثل توقف‌های اضطراری, دتکتورها, اینترلاک ها و...
- مواد سازنده
- نمودار پایپینگ و ابزار دقیق (P&ID)
- سیستم تهویه
- استانداردهای طراحی
- موازنه مواد و انرژی
- طبقه بندی نواحی الکتریکی
سایر نکات مرتبط با عنصر اول طی روزهای آتی ارائه می‌گردد.
منابع مورد استفاده:(1) نوروزی, محمد امین et al. مطالعه تطبیقی الزامات سیستم مدیریت ایمنی فرایند (PSM) با سیستم‌های 18001OHSAS (OH&S) و HSE و امکان‌سنجی استقرار آن در یکی از شرکت‌های پتروشیمی کشور. تحقیقات نظام سلامت, S.l. p. 588-599, مهر. 1391. ISSN 2322-5564