انجمن بهداشت حرفه ای ایران
نمادها، علائم و حروف مخفف - نسخه قابل چاپ

+- انجمن بهداشت حرفه ای ایران (https://www.occupationalhealth.ir)
+-- انجمن: عوامل زیان آور محیط کار (https://www.occupationalhealth.ir/forum-1.html)
+--- انجمن: عوامل شیمیایی Chemical agents (https://www.occupationalhealth.ir/forum-86.html)
+---- انجمن: TLVs and BEIs 2021 (https://www.occupationalhealth.ir/forum-252.html)
+---- موضوع: نمادها، علائم و حروف مخفف (/thread-4467.html)



نمادها، علائم و حروف مخفف - masoomi - 12-21-2019

نمادها، علائم و حروف مخفف
BEI: نمادها شاخص بیولوژیکی مواجهه Biological Exposure Indices 
نماد BEI مربوط به شاخص‌های بیولوژیکی مواجهه است و در زمانی که این شاخص برای یک ماده شیمیایی تدوین شده باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. سه زیرگروه برای این نماد اضافه شده است. این سه زیرگروه به کاربران کمک می‌کند تا تشخیص دهند این نمادها فقط مربوط به آفت کش های بازدارنده استیلکولین استراز یا ایجاد کننده مت هموگلوبین می‌باشند. این سه زیرگروه عبارتنداز:
BEL_C: به شاخص بیولوژیکی مواجهه برای آفتکش های مهارکننده استیلکولین استراز مراجعه شود.
BEL_M: به شاخص بیولوژیکی مواجهه برای ایجاد کننده‌های مت هموگلوبین مراجعه شود.
BEL_P: به شاخص بیولوژیکی مواجهه برای هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه‌ای (PAHS) مراجعه شود. 
BEI_C = See the BEI® for Cholinesterase inhibiting pesticide
 BEI_M = See the BEI® for Methemoglobin inducers
 BEI_P = See the BEI® for Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs

برای ارزیابی مواجهه کلی این مواد از منابع مختلف از جمله پوست، گوارش یا مواجهه غیر شغلی بایستی پایش بیولوژیکی انجام شود. برای اطلاع از شاخص بیولوژیکی مواجهه این مواد به فصل مربوطه مراجعه شود.

 سرطان زایی
شواهد سرطانت زایی از مطالعه‌های سم‌شناسی، اپیدمیولوژی و مکانیکی حاصل می‌شود. نمادهای مختلف توسط سازمان‌های و مراکز علمی معتبر برای نشان دادن قابلیت سرطان زایی عوامل مختلف ارائه شده است. در این بخش از نمادهای ارائه شده توسط مجمع دولتی متخصصان بهداشت صنعتی آمریکا (ACGIH) که با حرف A همراه با اعداد 1 تا 5 که نشانگر درجه سرطان‌زایی مواد است استفاده شده است. طبقه بندی و تعاریف مربوط به نمادهای مختلف سرطان زایی در ضمیمه A به طور مفصل ارائه شده است.
IFV بخار و کسر قابل تنفس Inhalable Fraction and Vapor 
این نماد زمانی استفاده می‌شود که یک ماده فشار بخار کافی برای بودن در هر دو فاز ذره ای و بخار را با نسبت معنی‌داری از دوز در غلظت OEL-TWA داشته باشد. هنگام تعیین IFV، نسبت غلظت بخار اشباع (SVC) به OEL-TWA در نظر گرفته می‌شود. این نماد به طور معمول برای موادی با نسبت SVC/OEL بین 0/1 و 10 مورد استفاده قرار می‌گیرد.  کارشناس بهداشت حرفه‌ای باید هر دو فاز ذره و بخار را هنگام انتخاب تکنیک نمونه‌برداری برای بررسی مواجهه با آلاینده‌های ناشی از شرایط زیر را در نظر بگیرد: 
الف- عملیات‌های اسپری کردن 
ب-  فرایندهایی که تغییرات دما روی حالت فیزیکی ماده اثرگذار است 
ج- در مواردی که بخش عمدهای از بخار در داخل ذرات ماده دیگر حل می‌شود یا بر روی آن جذب می‌شود مثل ترکیبات محلول در آب در محیط‌های مرطوب.

* Ototoxicant
 The designation “OTO” for hearing disorders in the “Notations” column highlights the potential for a chemical to cause hearing impairment alone or in combination with noise, even below 85 dBA. The OTO notation is reserved for chemicals that have been shown, through evidence from animals or humans, to adversely affect anatomical structure or auditory function, manifested as a permanent audiometric threshold shift and/or difficulties in processing sounds. Some substances appear to act synergistically with noise, whereas others may potentiate noise effects. The OTO notation is intended to focus attention, not only on engineering controls, administrative controls and PPE needed to reduce airborne concentrations, but also on other means of preventing excessive combined exposures with noise to prevent hearing disorders. Specifically, affected employees may need to be enrolled in hearing conservation and medical surveillance programs to more closely monitor auditory capacity, even when noise exposures do not exceed the TLV® for Audible Sound. Please refer to the section on Ototoxicity in the TLV® Documentation for Audible Sound
ایجاد حساسیت  Sensitization
نماد حساسیت اشاره به قابلیت یک ماده برای ایجاد حساسیت است که توسط مطالعات انسانی و حیوانی اثبات شده است. در ویرایش چهارم حدود مجاز مواجهه شغلی در ستون نمادها در جدول حدود مجاز، دو نماد "DSEN" به معنای پتانسیل یک ماده شیمیایی برای ایجاد حساسیت پوستی و "RSEN" برای ایجاد حساسیت سیستم تنفسی افزوده شده است.  این نماد دلالت بر این ندارد که حساسیت یک اثر مهم در تعیین OEL داشته است یا حساسیت تنها عامل تعیین کننده OEL بوده است. اگر داده‌های مربوط به حساسیت زایی موجود بود از آنها با دقت در پیشنهاد حد مجاز یک ماده استفاده شود. برای موادی که مبنای تعیین حد مجاز آنها، حساسیت زایی بوده است به معنای آن است که انتظار می‌رود با رعایت این حد، از ایجاد حساسیت در شاغلین حفاظت خواهد شد. این حدود مجاز برای حفاظت از شاغلینی که قبلاً به آن ماده حساسیت پیدا کرده‌اند، در نظر گرفته نمی‌شود.         
در محیط‌های کاری، مواجهه با عوامل حساسیت زا ممکن است از طریق تنفسی، پوستی و ملتحمه رخ دهد. از طرفی عوامل حساسیت‌زا باعث واکنش‌های تنفسی، پوستی و ملتحمه‌ای می‌شوند. در حال حاضر این نماد، بین حساسیت اعضای مختلف تمایز قائل نشده است. عدم استفاده از این نماد به معنی فقدان قابلیت یک ماده برای حساسیت‌زایی هم نیست بلکه ممکن است نشانگر شواهد علمی اندک یا ناکافی باشد.        
حساسیت‌زایی اغلب از طریق یک مکانیسم ایمونولوژیکی رخ می‌دهد و نباید با شرایط یا اصطلاحات دیگر مانند بیش فعالی، استعداد یا حساسیت داشتن، اشتباه گرفته شود. در ابتدای مواجهه با یک عامل حساسیت زا ممکن است هیچ پاسخی مشاهده نشود و یا پاسخ اندکی مشاهده شود. با این وجود زمانی که یک فرد دچار حساسیت ناشی از مواجهه با آن عامل شد، مواجهه‌های بعدی می‌تواند باعث پاسخ‌های شدید حتی در مواجهه با غلظت‌های کم (کمتر از OEL) شود. این واکنش‌ها ممکن است حیات یک فرد را تهدید کند و می‌تواند دارای آغاز سریع یا تأخیری باشد. 
شاغلینی که به یک عامل خاص حساس شده‌اند، ممکن است به عوامل دیگری که از لحاظ ساختار شیمیایی مشابه عامل اصلی است، یک واکنش مقطعی نشان دهند. کاهش مواجهه با عوامل حساسیت زا و ترکیبات با ساختار مشابه با آنها معمولاً شیوع واکنش‌های آلرژیک را در افراد حساس شده کاهش می‌دهد. برای برخی از افراد حساس شده، اجتناب کامل از مواجهه  با عامل حساسیت زا و ترکیبات مشابه آن تنها راه حل پیشگیری از پاسخ‌های ایمنی خاص می‌باشد. 
 مواد شیمیایی با قابلیت حساسیت‌زایی مشکلات خاصی را در محیط کار ایجاد می‌کنند. مواجهه با این مواد از طریق تنفسی، پوستی و ملتحمه باید از طریق اقدامات کنترلی فرایند یا حفاظت فردی کاهش یابد. آموزش افرادی که با این مواد کار می‌کنند بخصوص آموزش در مورد اثرات بالقوه بهداشتی آنها، روش  های حمل ایمن آنها و اطلاعات مربوط به شرایط اضطراری نیز ضروری می‌باشد.
پوست Skin
نماد پوست برای موادی به کار می‌رود که سهم قابل توجهی از جذب آنها از طریق جلدی، غشاهای مخاطی و چشم‌ها در اثر مواجهه با بخارات، مایعات و جامدات، انجام می‌شود. هر جا که مطالعات پوستی نشانگر آن باشد که جذب پوستی قادر به ایجاد اثرات سیستمیک به دنبال مواجهه است، نماد پوست بایستی برای آن عامل مورد استفاده قرار گیرد. نماد پوست هشداری برای کارشناسان بهداشت حرفه‌ای است مبنی بر اینکه ممکن است مواجهه بیش از حد مجاز به دنبال تماس با مایع یا آئروسل‌ها رخ دهد حتی در شرایطی  که مواجهه‌های هوابرد کمتر از حد مجاز است.       
نماد پوست نباید برای مواد شیمیایی که باعث تحریک پوستی می‌شوند به کار رود. البته این نماد ممکن است همراه با نماد حساسیت برای موادی استفاده شود که به دنبال مواجهه جلدی باعث ایجاد حساسیت تنفسی می‌شوند. با وجودی که نماد پوست ممکن است برای مواد شیمیایی استفاده نشده باشد اما کارشناسان بهداشت حرفه‌ای باید بدانند که عوامل متعددی هستند که ممکن است پتانسیل جذب پوستی یک ماده را که قابلیت ورود جلدی آن کم است را افزایش دهد. برخی از مواد می‌توانند به عنوان یک حامل عمل کنند به طوری که وقتی بر روی پوست قرار می‌گیرند یا با یک ماده مخلوط می‌شوند، می‌توانند میزان انتقال مواد را به داخل پوست افزایش دهند. علاوه بر این وجود برخی از شرایط جلدی نیز می‌تواند بر روی میزان ورود مواد از طریق پوست یا زخم تأثیرگذار باشد.        
افزودنی‌های موجود در محلول‌ها و یا مخلوط‌ها می‌توانند به‌طور قابل‌ ملاحظه‌ای قابلیت جذب پوستی را افزایش دهند. هرچند برخی مواد می‌توانند سبب تحریک یا التهاب و یا حساسیت پوستی در شاغلین گردند، ولی این خصوصیات در ارزیابی‌های مربوط به لزوم یا عدم لزوم ذکر نماد پوست دخیل نبوده‌اند ولی در هر حال ضایعات پوستی به‌طور قابل‌ ملاحظه‌ای سبب افزایش جذب از راه پوست می‌گردند.         
زمانی که اطلاعات کمی در ارتباط با جذب پوستی گازها و بخارات و مایعات توسط شاغلین وجود داشته باشد، پیشنهاد می‌شود که مجموع یافته‌های حاصل از مطالعات بر روی بیماری‌های جلدی حاد و مطالعات در زمینه تماس‌های مکرر پوستی بر روی حیوانات و انسان‌ها، همراه با قابلیت جذب مواد شیمیایی، در تصمیم گیری برای نمادگذاری پوست مورد استفاده قرار گیرد. 
به‌ طور کلی چنانچه یافته‌های موجود نشان دهنده جذب قابل توجه ماده شیمیایی از طریق دست‌ها و ساعدها در طی ساعات کار روزانه بخصوص برای  مواد شیمیایی دارای OEL پایین باشد، باید از نماد پوست استفاده شود. بر پایه یافته‌های حاصل از سمیت حاد بر روی حیوانات در مورد مواد شیمیایی که دارای LD50 نسبتاً کم (یا کمتر 1000mg/kg)باشند، باید نماد پوست به‌کار برده شود. 
در مواردی که ماده شیمیایی به سهولت از پوست نفوذ می‌کند (مواد با ضرایب جزئی اﮐﺘﺎﻧﻮل-آب بالا) و در مواردی که برونیابی اثرات سیستمیک حاصل از روش‌های دیگر مواجهه نشانگر آن باشد که جذب جلدی ممکن است در سمیت مهم باشد، بایستی نماد پوست در نظر گرفته شود. نماد پوست برای مواد شیمیایی که باعث اثرات تحریک یا خورندگی بدون سمیت سیستمیک شوند، به‌کار نمی‌رود.        
مواد شیمیایی دارای نماد پوست و OEL کم ممکن است مشکلات خاصی را در فرایندهایی که غلظت آن ماده در هوا زیاد باشد ایجاد کند این مشکل زمانی قابل توجه ویژه است که سطح وسیعی از پوست برای طولانی مدت در مواجهه با آن باشد. در چنین شرایطی ممکن است احتیاط‌های ویژه‌ای برای پیشگیری یا کاهش و یا قطع تماس پوستی لازم باشد.         
برای تعیین نسبت سهم تماس پوستی به کل مقدار ورود سم به بدن باید از روش‌های پایش بیولوژیکی استفاده نمود. فصل شاخص‌های بیولوژیکی مواجهه حاوی تعدادی از شاخص‌های بیولوژیکی پذیرفته شده می‌باشد و به عنوان ابزار تکمیلی در هنگام ارزیابی تماس کلی کارگر با ماده شیمیایی مورد نظر به‌کار می‌رود. مشاهده نماد پوست برای ماده شیمیایی مورد نظر، هشداری است که نشان می‌دهد نمونه برداری هوا به تنهایی برای تعیین قطعی میزان مواجهه کافی نیست و بر اقداماتی که برای حفاظت کامل کارگر در مقابل جذب پوستی لازم است، تأکید می‌نماید.
علائم و حروف مخفف
‡: کاندید تغییر حد مجاز
A: سرطان زایی (ضمیمه الف) 
C: حد مجاز سقفی
D: خفگی آور ساده
E: حد مجاز صرفاً برای ذرات فاقد آزبست و دارای سیلیس بلورین کمتر از 1 درصد 
F: الیاف قابل استنشاق: دارای طول بزرگ‌تر از 50µm و نسبت طول به قطر بیشتر از 3 که با روش فیلتر غشایی  نمونه‌گیری و با میکروسکوپ فاز کنتراست با بزرگنمایی 400-450 شمارش می‌شوند. 
G: با نمونه‌گیر دالان ته نشینی عمودی مخصوص پنبه (کتان) اندازه‌گیری شود. 
H: فقط آئروسل 
I: ذرات قابل تنفس (ضمیمه C) 
IFV: بخار و کسر قابل  تنفس 
J: شامل ترکیبات استئارات فلزات سمی نمی‌باشد. 
L:  بایستی با کنترل محیط مواجهه شاغل از طریق کلیه روش‌ها تا حد ممکن کاهش یابد. 
M: طبقه بندی انجام شده اشاره به اسید سولفوریک موجود در میست های اسیدی قوی معدنی دارد. 
O: نمونه برداری با روشی که بخار را جمع‌آوری نمی‌کند، انجام شود. 
P:  کاربرد محدود به شرایطی است که مواجهه با آئروسل قابل صرف‌نظر است. 
R: ذرات قابل استنشاق (ضمیمه C)
T: ذرات توراسیک (ضمیمه C) 
V: بخار و آئروسل