+- انجمن بهداشت حرفه ای ایران (https://www.occupationalhealth.ir)
+-- انجمن: عوامل زیان آور محیط کار (https://www.occupationalhealth.ir/forum-1.html)
+--- انجمن: عوامل مکانیکی Mechanical agents (https://www.occupationalhealth.ir/forum-88.html)
+---- انجمن: ایمنی سیستم (Safety Systems) (https://www.occupationalhealth.ir/forum-25.html)
+---- موضوع: طبقه بندی سطح ریسک بر اساس فلسفه ALARP (/thread-4136.html)
طبقه بندی سطح ریسک بر اساس فلسفه ALARP - masoomi - 08-18-2019
مدیریت ریسک شامل دو سطح ارزیابی ریسک و برخورد با ریسک می‌باشد
- ارزیابی ریسک شامل شناسایی ریسک و تخمین ریسک و ارزشیابی ریسک
- شناسایی ریسک شامل تعیین منبع خطر، تعیین شرایط خطرناک hazardous condition، تعیین پیامدها می‌باشد
-در این تصویر نهنگ خطر محسوب می‌شود، شرایط خطرناک از نوع رفتار ناایمن و ورود به منطقه زیست نهنگ است
-شرایط خطرناک hazardous condition شامل شرایط ناایمن unsafe condition و اعمال ناایمن unsafe behavior می‌باشد
مرحله تخمین ریسک شامل تعیین احتمال وقوع خطر یا شرایط خطرناک و تعیین شدت پیامدهای آن می‌باشد، در این مرحله از ضرب عدد احتمال در عدد شدت عدد سطح ریسک یا RPN به‌دست می‌آید، عدد سطح ریسک یک عدد است و فقط میزان ریسک را مشخص می‌کند و باید در مرحله ارزشیابی ریسک در مورد پذیرش آن و یا غیر قابل قبول بودن آن بر اساس معیارهای شرکت تصمیم گیری نمود.
مرحله ارزشیابی ریسک عبارت است از طبقه بندی سطح ریسک بر اساس فلسفه ALARP به سه طبقه قابل قبول، غیر قابل تحمل یا ALARP و غیر قابل تحمل.
این طبقه بندی بر اساس معیارهای شرکت، الزامات قانونی، هزینه‌ها، اعتبار و حساسیت شرکت تعیین می‌شود
فلسفه ALARP در فرایند ارزشیابی ریسک کاربرد دارد
نمونه ماتریس ریسک منطبق با فلسفه ALARP جهت ارزشیابی ریسک و تصمیم گیری در مورد قابل قبول اعلام کردن ریسک و یا غیر قابل قبول اعلام کردن آن و یا قابل تحمل اعلام کردن آن در صورت رعایت فلسفه ALARP
پیشنهاد بنده این است ماتریس سطح ریسک شامل سه سطح فوق باشد تا منطبق با فلسفه ALARP باشد. طبقه بندی‌های خارج از فلسفه ALARP باعث گم شدن ارزش ریسک در میان سطح ریسک‌ها شود.
مرحله برخورد با ریسک: اگر در مرحله ارزشیابی ریسک، ریسکی غیر قابل تحمل و یا غیر قابل قبول ارزشیابی شود، باید برای آن اقدام اصلاحی تعریف کرد
نکته: ریسک‌های قابل قبول نباید فراموش شوند، بلکه باید همواره مورد پایش قرار گیرند تا تبدیل به ریسک غیر قابل تحمل و یا ریسک غیر قابل قبول نشوند
مثال دیزل ژنراتور با ارت بدنه ایمن یک ریسک قابل قبول است اما اگر به علت عدم تعمیر و نگهداری به موقع کابل‌های برق آن با بدنه اتصالی پیدا کنند و سیم ارت بدنه از بدنه جدا شده باشد، ریسک قابل قبول به ریسک غیرقابل قبول تبدیل می‌شود
مدیریت ریسک در یک نگاه ساده اما کاربردی
مرحله اول شناسایی ریسک شامل زیر مراحل زیر است
خطر: برق تک فاز ولتاژ ۲۴۰ ولت
شرایط خطرناک از نوع شرایط ناایمن: عدم وصل بودن سیم ارت کولر گازی، استفاده از سیم با سایز پایین جهت اتصال کولر گازی و استفاده از سوکت پلاستیکی جهت کانکشن دو سیم به هم
پیامد خطر: آتش‌سوزی، برق گرفتگی
مرحله تخمین ریسک: شامل تعیین احتمال و شدت خطر، در این مثال دو نوع پیامد حادث است اول برق گرفتگی و دوم آتش سوزی کانکس
در این مثال احتمال بالقوه شدن خطر جهت برق گرفتگی از معیار ۱ تا ۵ برابر ۳ است و شدت که مرگ افراد هست از معیار ۱ تا ۵ برابر ۵ است، لذا عدد سطح ریسک می‌شود حاصل‌ضرب شدت در احتمال یعنی ۱۵ از ۲۵.
برای حالت پیامد آتش سوزی، احتمال بالقوه شدن خطر برابر ۴ و شدتان برابر ۳ می‌باشد که عدد سطح ریسک یا همان RPN می‌شود ۱۲ از ۲۵.
حال مرحله ارزشیابی ریسک: تعیین اینکه کدام یک از ریسک‌های بالا در سه سطح فلسفه ALARP یعنی قابل قبول و قابل تحمل و غیر قابل قبول قرار می‌گیرند. که طبقه بندی سه سطح بستگی به شرکت‌ها متفاوت است.
در ارزشیابی ریسک، ریسک آتش سوزی غیرقابل تحمل و ریسک برق گرفتگی غیرقابل قبول ارزشیابی می‌گردد.
مرحله برخورد با ریسک‌های برق گرفتگی و آتش سوزی:
صدور اقدامات اصلاحی شامل
استفاده از سیم برق با سایز بالاتر جهت تحمل جریان و پیشگیری از آتش سوزی
نصب سیم ارت کولر گازی
نصب قاب بر روی کلید مینیاتوری جهت عدم دسترسی افراد به پل‌های کلید و عدم برق گرفتگی
نصب ارت بدنه کانکس و نصب کلید RCCB جهت پیشگیری از برق گرفتگی